Vruchten der verbeelding (kunstvesper)

Het kunstenaarschap van Jet Kat is veelzijdig en haar oeuvre kenmerkt zich door sterk uiteenlopende fasen van scheppende arbeid. Het omvat bijvoorbeeld reeksen olieverfschilderijen, kinderboeken waarvan zowel de tekst als de illustraties van haar hand zijn, kleine abstracte doeken waarbij zij minimalistische pianomuziek schreef, videokunst en iconische schilderingen bij krantenberichten.

In de Nassaukerk exposeert zij een nog niet eerder getoonde reeks bloemen: schijnbaar levensecht nageschilderd, maar in werkelijkheid geheel ontsprongen aan de fantasie van de kunstenares. De welluidende Latijnse namen die deze bloemen meekregen, verwijzen naar symbolische lagen en een spirituele dimensie. Zo prikkelen deze vruchten der verbeelding op hun beurt de verbeelding van de toeschouwer.

De kunstvesper met haar verstilde sfeer wil daaraan bijdragen door poëzie, pianomuziek van Jet Kat -vertolkt door Tonny van den Brink- en fragmenten uit de Bijbel in dialoog te brengen met de doeken.

Cantatedienst

De cantates van Bach zijn niet voor de concertzaal geschreven, maar voor de eredienst. Daar komen ze ook een slordige drie eeuwen later nog altijd het beste tot hun recht.

Op zondagmorgen 9 februari klinkt de cantate ‘Nimm was dein ist und gehe hin’ – door Bach geschreven voor zondag 6 februari 1724 (BWV 144). Het zijn de woorden van de wijngaardenier tot de verongelijkte werkers van het eerste uur die moeten toezien hoe de werkers van het elfde uur hetzelfde loon ontvangen (de gelijkenis van Jezus staat te lezen in Matteüs 20,1-16). Een preek in muziek, vol symboliek en tekstuitbeelding. Een oproep tot soberheid en tevredenheid.

Er zal nog meer muziek klinken deze morgen. De viering wordt ingeluid en uitgeluid met delen uit het Brandenburgs Concert nr. 4, ook van Bach en tussen de schriftlezingen horen we een werk van Dietrich Buxtehude: ‘Der Herr ist mit mir’ – de tekst is ontleend aan Psalm 118.

Het nog jonge Bach Ensemble Amsterdam is samengesteld uit amateurmusici van hoog niveau en staat onder leiding van Paulien Kostense en vocal coach Michiel Meijer. Het stelt zich ten doel de muziek van Bach op authentieke wijze uit te voeren, maar wel op moderne instrumenten. De solisten zijn Susan Jonkers (sopraan), Leonie van Rheden (alt) en Robert Buckland (tenor). Klaas Holwerda is liturg.

Cantatedienst

In een kunstvesper vorig najaar maakten we voor het eerst kennis met het toen net opgerichte Bach Ensemble Amsterdam. De kennismaking was indrukwekkend en we gaan daarom met elkaar verder: het ensemble zal een aantal keren per jaar meewerken aan een viering in de Nassaukerk. Om te beginnen op zondagmorgen 3 maart met een uitvoering van het Kyrie uit de Hohe Messe van Bach.

Het ensemble is samengesteld uit amateurmusici van hoog niveau en staat onder leiding van Paulien Kostense en vocal coach Michiel Meijer. Het stelt zich ten doel de muziek van Bach op authentieke wijze uit te voeren, maar wel op moderne instrumenten.

Bach schreef zijn cantates voor de eredienst en niet voor de concertzaal. Ze vormen als het ware een muzikale preek. Deze muziek komt daarom ook nergens beter tot haar recht dan in de eredienst. Dat geldt ook voor de Hohe Messe: de mis die Bach schreef op de vaste liturgische gezangen in de hoofddienst: Kyrie, Gloria, Sanctus, Benedictus en Agnus Dei.

De uitvoering van het Kyrie past goed op zondag 3 maart, midden in de veertigdagentijd waarin het Gloria achterwege blijft. Het past ook goed als vertolking van de teksten van die dag: de smeekbede van David over het niet levensvatbare kind van Batseba (2 Samuël 12,16-25) en de smeekbede uit de gelijkenis van de onvruchtbare vijgeboom: Laat hem nog dit jaar staan! (Lucas 13,1-9) De overweldigende eerste maten van het Kyrie laten ook de hedendaagse luisteraar geen twijfel over waar het hier om gaat: een indringende smeekbede om ontferming. Aan de uitvoering werken als solisten mee Wendy Roobol (sopraan) en Rosanne van Sandwijk (mezzosopraan).